مسجد جامع تفرش شش ناو






منارهای منفرد: این دسته از منارها دارای بدنه‌ای بلند و کشیده می‌باشند که از نظر تنوع و فرم به سه دسته تقسیم می‌شوند.
1 – منارهای استوانه‌ای: که به‌جز معدودی، اغلب دارای بدنه‌ای ساده و یا دارای تزئینات اندک‌اند مانند خرم آباد، گلپایگان، منار مسجد جامع تفرش، منار شیخ دانیال خنج لارستان.
٢- منارهای مخروطی: این نوع منارها غالباً کشیده و به صورت مخروط ملایم و موزون می‌باشد. به عبارت دیگر سطح قاعده منار در پائین از مقطع فوقانی آن بزرگتر است. (1) و این امر باعث ایستائی بیشتر منار می گردد . بعنوان مثال می‌توان از منارهای دامغان، سمنان، بسطام، منارهای ساربان، منار علی در اصفهان و دهها نمونه دیگر نام برد. (۲) قرن پنجم و ششم را می‌توان دوران شکوفائی معماری مناره‌ها دانست. در این دوره مناره سازی به حدی به درجه تکامل رسیدند که بجاست آنان را شاهکارهائی از هنر و معماری و جلوه‌ای از ذوق و سلیقه معماران آن زمان به حساب آورد. زیباترین نمونه‌های تکامل معماری منار را در بعضی از منارها مطبق سلجوقی می‌توان دید. این مناره‌ها دو یا سه طبقه‌اند. به عبارت دیگر این منارها دارای سه طرح شکل سازی است که هر کدام از دیگری باریک‌تر و کوتاه‌تر بر روی هم قرار گرفته‌اند یا دارای دو یا سه موذنه و تاج می‌باشند.
از نکات قابل توجه در بعضی از منارهائی که در قسمت پائین دارای پلان چند ضلعی می‌باشند وجود طاق‌نما و نغول در اصطلاح چندگانه است که با ایجاد سایه روشن والقاء زیبائی بنا را از حالت خشک و یکنواختی خارج می‌سازد مانند منار مسجد جامع تبریز و منار گلپایگان.
3- منارهای منشوری: از این نوع منار که معدودی از آن در ایران به چشم می‌خورد و عبارتست از طرحی چند ضلعی که هر چه رو به بالا می‌رود از قطر قاعده آن کاسته می‌شود. منار بلند و زیبای مسجد جامع نائین و منار کوتاه مسجد امام حسن عسگری آمل از این جمله‌اند.



مطالب مرتبط