دارالضیافه فرهنگِ بزرگِ سخن، «دارالضیافه»: محل پذیرایی از مهمان. فرهنگِ معین، «دارالضیافه»: جایی که در آن از مهمانان پذیرایی کنند♦ مهمانخانه♦ مهمانسرای. واژهنامهی معماریِ اسلامی: دارالضیافه dār-oż-żīyāfeh♦ عربی: دارُ الضّیافة♦ انگلیسی: banquet house. لغتنامهی دهخدا، «دارالضیافه»: مهمانخانه♦ جای پذیرایی از مهمان♦ مضیف. تارنماهای وابسته: ایرانشهرپدیا فهرست کاروانسراهای ایران کتاب های وابسته: راه و رباط / کریم پیرنیا / کرامت الله افسر معماری تیموری در ایران و توران / لیزا گلمبگ / رنتا هلد / دونالد ویلبر / کرامت الله افسر / محمد یوسف کیانی معماری تیموری در خراسان / برنارد اوکین / علی آخشینی اخبار وابسته: گزیدهی کتاب: معماری تیموری ایران و توران / دونالد ویلبر / کرامت الله افسر قصد از احداث دارالضیافه مخصوصاً برای رفاه سادات یعنی بازماندگان حضرت علی(ع) بود که به خاطر پذیرایی از سادات دارالسیاده نیز خوانده میشد. یکی از دارالضیافه در کتیبهای در افوشیه به ثبت رسیده است و دیگری در توصیف خواند میر از شهر هرات آمده است که توسط حسین بایقرا ساخته شد و دارالضیافه دیگری هنوز در حرم امام رضا در مشهد برپاست. روشن نیست که چه نوع خدماتی در ایجا به سادات عرضه میشد. شاید الگوی اصلی اینها دارالسیادهای است که توسط غازان خان (1305-1295) در تبریز بنیاد نهاده شده بود. یک نوع دارالضیافه که به روی همۀ مسافران باز بود، رباط نام داشت. رباط شبیه کاروانسرا بوده و در شمار آنها به حساب میآمده. در فهرست آثار، میان آن دو تفاوتی در نظر گرفته نشده و اصطلاح کاروانسرا برای هردو نوع بنا به کار رفته است. اما ایجاد و بنای کاروانسرا به عنوان کاری سودآور تلقی میشد. در صورتی که رباط را به منظور وفای به عهد میساختهاند تا برای مسافران به ویژه آنهایی که به حج بیتالله و یا اماکن مقدسه دیگر سفر میکردهاند، مامنی باشد و غذای خود را در آن به دست آورند. از متنهای تاریخی معلوم نیست نود رباطی را که به علی شیر نوائی نسبت میدهند از نوع بناهای خیریه بوده باشد، لیکن چون این رباطها به عنوان کارهای نیک او ذکر شده ما این ظن را به سود وی میپذیریم. ظاهراً بجز آن رباطهایی که در کنار راه جاجرم – مشهد واقع شده هیچ یک از رباطهای علی شیر بجای نمانده است. تنها یک رباط تاریخ دار از این دوره به عنوان نمونه شیوه معماری چنین مؤسساتی وجود دارد و آن عبارت است از «قوش رباط». وقفنامه آن بر روی یک لوحۀ سنگ در گازرگاه ثبت شده است. در این رباط وسائل آسایش انسان و حیوان هردو فراهم شده بود. خوراک، آب و نمازخانه، تسهیلات یک رباط را تکمیل میکرد.