مصالح کهن استفاده از عناصر موجود در طبیعت، برای ساخت سرپناه، مخصوص انسان نیست اما در تغییر و فرآوری مصالح ساختمانی، او از دیگران متمایز می‌شود. آب و آتش مهم‌ترین همراهان او در این امر بوده‌اند. یکی از تفاسیری که در اطراف فرهنگ هست این جمله کوتاه است: “انحراف از طبیعت”. انسان طی آموخته‌هاش از قرون و اعصار، گاهی شکل مواد را تغییر داده و گاهی ماهیت آنها را. در دوسر این امر خشت از خاک به وجود آمده و آهن ازسنگ . روشن است در میان آن دو مردمانی که یکی با چوب خانه ساخته و آنکه از آهن، تفاوت‌ها، بسیاراند و بی‌شمار.
