آرامگاه سعدی







نقشه شیراز که در‌این کتاب دیده می‌شود محل باغ‌های مهمی را که هم امروز وجود دارد و همچنین محل چندین باغ ویران شده را ( تصویر ۸۰ ) نشان می‌دهد. هنگامی که مسافر از جاده اصفهان به شیراز نزدیک می‌شود در قسمت آخر راه جاده پیچاپیچی در میان تپه‌های سنگی است تا جایی که سرانجام شهر شیراز در معبری به نام معبر الله اکبر (خدا بزرگ است) ناگهان نمایان میشود.‌این معبر را از‌این جهت الله اکبر می‌نامند که مسافر با مشاهده سرسبزی و طراوت شهر شیراز و گنبدهای خوشرنگ و منظره کوهستانی شهر جمله مشهور الله اکبر را به زبان می‌راند. در پایان‌این معبر جاده از دروازه‌ای به نام دروازه قرآن (تصویر۸۱) می‌گذرد. وجه تسمیه ‌این دروازه‌ این است که در گذشته یک جلد قر آن بسیار بزرگی در اطاقی واقع در سردر با دروازه مقوسی که بر بالای جاده تعبیه کرده بودند قرار داشت. چندین سال قبل برای تسهیل عبور وسایط نقلیه موتوری ‌این دروازه را خراب کردند ولی در سال ۱۹۹۸ یکی از اهالی محل به نام حسین ‌ایکار که به خیر خواهی و بشر دوستی شهرت داشت به جای آن ساختمان جدیدی بنا کرد و روی آن را با کاشی پوشانید. جاده میان‌این دروازه آن قدر وسعت دارد که دو کامیون بار کش می‌توانند پهلو به پهلوی هم از آن بگذرند.
اغلب‌این بازدید کنندگان از استخری سخن می‌گویند که ماهی‌های بسیار بزرگ داشته و برای‌این‌که در پناه و حفاظت ‌این شاعر بزرگ قرار داشته‌اند از هر گونه حمله و خطری مصون بوده‌اند. زیبایی آرامگاه سعدی قبل از تجدید بنا بیشتر به خاطر درختان کاج و سرو وموقع برجسته مدخل آن که رو به دره باز می‌شد و چشمه عمیق و خوش قطعی بود که در شکافی در سطح زمین واقع گردیده بود. لیکن سنگ گور شاعر در ساختمانی به سبک قرن نوزدهم که هیچگونه شکوه و جلالی نداشت محصور شده بود. به طوری که مردم شیراز در‌این امر متفق‌القول شدند که‌این بنا برای چنین شاعری شایسته و مناسب نیست تا سرانجام در سال ۱۹۰۲ به فرمان شاه‌ ایران بنای تازه‌ای به سبک معماری جدید‌ایران جانشین بنای قدیمی شد (تصویر84). می‌توان سبک ساختمان آرامگاه سعدی را دنباله نئوکلاسیک (کلاسیک نو) خواند. چون در عین حال که ساختمان‌های جدید، مطابق با سبک متداول روز به نظر می‌آید، از طرح‌های محلی مانند به کار بردن کاشی در تزیین بنا و تعبیه گنبدی از کاشی‌های آبی‌رنگ نیز استفاده شده است. خود باغ نیز مانند‌این بنای جدید نشان می‌دهد که تا چه حد در طرح رسمی یک باغ‌ایرانی از طرح‌های اروپایی استفاده شده است.




نقاشی قدیمی / پاسکال کوست
نقاشی قدیمی / اوژن فلاندن





مطالب مرتبط