میان در نوشته شده در سپتامبر 23, 2020به روز شده در سپتامبر 5, 2023توسط omidjavidaniدسته بندی ها:تعاریف, فضاهای معماری گزیده ی کتاب: آشنایی با معماری اسلامی ایران / محمد کریم پیرنیا / غلامحسین معماریان . بعد از این فضا نیز مستقیماً وارد گرمخانه نمی‌شدند و فضایی به نام میاندر در این فاصله بوده است. در اینجا یک یا دو سکو جهت انداختن لنگ و دولچه و اسباب حمام داشته و معمولاً راه دستشویی و مستراح از همین میاندر بوده است. برای ستردن موهای اضافی در قسمتی از بینه سلمانی سر را می‌تراشید و محلی نیز در میاندر جهت موهای اضافی بوده و کسانی که نیاز به این کار نداشتند مستقیماً وارد گرمخانه می‌شدند این محل از زمان صفویه در داخل گرمخانه قرار گرفته و در آن را از میاندر بسته‌اند. هر حمامی متناسب با خودش آبریز و مستراح داشت که با راهرویی نسبتاً طولانی به میاندر وصل می‌شد. بینه در انواع شکل‌ها مثل مربع، هشت‌ضلعی و کشکولی ساخته شده و در گوشه‌های آن رختکن‌ها و در وسط، حوض آب سرد قرار داشته است و سپس وارد میاندر می‌شده‌اند. از میاندر هم مستقیماً وارد گرمخانه نشده و راهروی آن دارای پیچ است. در گرمخانه انواع خزانه‌ها (آب سرد، آب گرم و آب ولرم) بوده و در کنار آن استخر سرپوشیده و در کنار آن مکان خصوصی برای اعیان در نظر گرفته می‌شده است. البته لازم به تذکر است که اعیان آن موقع خود را از مردم عامه جدا نمی‌دیدند و به همین دلیل است که می‌بینیم گنجعلی خان در حمام خود، خود را جدای از مردم نمی‌کرده است. در سال‌های اخیر قفسه‌های لباس با قفل جهت این امر تعبیه شده است. سپس پس از بستن لنگ مجدداً وارد بینه شده و بعد از گذشتن از یک دالان که به نام «میاندر» معروف است وارد گرمخانه می‌شدند. قسمت میاندر معمولاً از طریق یک و یا دو راهروی مجزا، به مستراح‌ها و اتاق‌های تنظیف ارتباط داشتند. اتاق تنظیف (یا نظافت‌خانه) برای نظافت بدن، حنابندی و حجامت مورد استفاده قرار می‌گرفته است. فضای میاندر معمولاً به صورت هشتی و یا دالانی باریک و دارای ارتباط غیرمستقیم با بینه، گرمخانه، مستراح و اتاق تنظیف بوده و علاوه بر مسیر ارتباطی عملکرد آن جدایی تبادل حرارتی و رطوبتی و همچنین بصری بین قسمت‌های مختلف حمام بوده است. گزیده ی کتاب: سیر تحول معماری ایران / غلامرضا نعیما در این فضاها، غرفه‌هایی هست که مهم‌ترین آن‌ها دو غرفه روبه‌روی هم، با قاعده نیم‌هشت، در محور سربینه است. از غرفه‌ها و تاق‌چه‌های متعدد فضاهای پیرامون سربینه گوشه‌ها و فضاهای خصوصی‌تر پدید آمده است. سقف و دیوارهای این قسمت آهک‌بری دارد. کاشی‌کاری گنبد میانی سربینه با ازاره کاشی این فضاست راه خروج از سربینه و ورود به گرمخانه، با دو چرخش نود درجه، از طریق میان در است. میان در به فضاهای خدماتی دیگر نیز راه دارد. گزیده ی کتاب: فرهنگ مهرازی / علی محمد رنجبر کرمانی / ندا رفیع زاده / بیژن سرشکی میاندر، دهلیز میان بینه و گرمخانه بوده است و راهرویی پیچ در پیچ بوده که در یک گوشه آن آبریزگاه و گوشه‌ای دیگر اتاغ ستردن مو بوده است. بدین گونه گرمای گرمخانه بر جای می‌مانده و از دست نمی‌رفته است. omidjavidani
