اصطبل گزیدهی کتاب: معماری ایران دوره اسلامی / یوسف کیانی کاروانسراها ی سرپوشیده عبارت از اطاقهای گنبددار مرکزی یا یک ردیف اطاق گنبددار با تعدادی اصطبل در همان ردیف میباشد…تعدادی از این کاروانسراهای ستوندار ایران با تالار ستوندار بنا گردیدهاند و از تالارها عموما بعنوان اصطبل استفاده شده است….بنای کاروانسرای چهار ایوانی با حیاط باز مرکزی سابقه طولانی در معماری ایران داشته و نمونه این نقشه را میتوان در کاخ اشکانی آشور ملاحظه کرد . در ادوار اسلامی از پلان چهار ایوانی برای بنیاد بناهای مذهبی و غیر مذهبی مانند مدارس – مقابر مساجد و کاروانسراها استفاده گردید و تقریبا این پلان نقشه ثابتی برای احداث اینگونه بناها شد ، به خصوص از دوره سلجوقی به بعد کاروانسراهای زیادی با پلان چهار ایوانی احداث گردید که آثار آن در تمامی ایران پراکنده است. گرچه گروه کاروانسراهای چهار ایوانی که بشكل مربع یا مستطیل بنا گردیده از نظر پلان با هم شباهت دارند ولی در جزئیات مانند شکل داخل و خارج ، دروازه ورودی ، برجها و ترتیب قرار گرفتن اصطبلها هر یک دارای ویژگیهایی متفاوت هستند. گزیدهی کتاب: معماری اسلامی / روبرت هیلن برند / باقر آیت الله زاده شیرازی در شمال غربی ایران رباط کریم نشان از پیشرفتهای بعدی در تمام اصول کاروانسرا دارد: نمای خارجی برج و بارو دار، یک ورودی مجلل یادمانی، حیاط، اصطبلهای واقع در قطر، قرارگیری حجرهها در اطراف حیاط، و یک چاه مرکزی. دیر گچین و رباط انوشیروان در آهوان این قاعده را با مقیاس بزرگتر، به شکل موثری غنی تر میسازند طبیعت مستقل این بناها در خور توضیح است. به عنوان مثال حیاط داخلی رباط شرف دارای مسجد، اصطبل، منزل مجلل و ایوان بزرگ با گنبدخانهای در پشت آن است که به کار تالار پذیرایی دیوانیان عالی رتبه میآید. تمام این عناصر در حد اعلای کیفیت اجرا شدهاند، به نحوی که بنا را میتوان موزه فنون تزیینات (و نیز طاق بندیها) دوره خود دانست. 1891جان تامسون (John Thomson)دسترسی 1891جان تامسون (John Thomson)دسترسی 1891جان تامسون (John Thomson)دسترسی 1880-1930آنتوان سوروگین (Antoin Sevruguin)دسترسی گزیدهی کتاب: معماری ایران دوره اسلامی / یوسف کیانی محمد علی مخلصی در کاروانسراها اطاقهای مسافران معمولاً پیرامون حیاط ساخته میشده و پشت آنها اصطبل قرار داشته که درب ورودی اصطبلها در چهار گوشه داخلی بنا قرار داشته و گاهی در ایوان حیاط باز میشده است. آثاری که از کاروانسراهای کهن به دست آمده نشان میدهد که اطاقها بیواسطه به حیاط باز میشدهاند ولی در دورانهای بعد ایوانی نیز بر آنها افزودهاند. این نوع کاروانسراها از توقفگاههای کوچک کنار راهها تا ساختمانهای سلطنتی زمان شاه عباس اول را شامل میشود. نمونه ساده این نوع کاروانسراها عبارت از اطاقهای گنبددار مرکزی یا یک ردیف اطاق گنبددار با تعدادی اصطبل در همان ردیف میباشد. اکثر کاروانسراهای کوهستانی دارای اجاقهای متعدد یا بخاری دیواری در داخل بنا میباشند. تعدادی از این کاروانسراهای ایران با تالار ستوندار بنا گردیدهاند و از تالارها عموما بعنوان اصطبل استفاده شده است. نمونه از این کاروانسراها عبارت است از کاروانسرای عسکرآباد بین جاده تهران قم و کاروانسرای خاتون آباد در ۲۵ کیلومتری تهران در جاده گرمسار – سمنان. یک نظر کلی به این گونه بناها روشن میکند که برای بیتوته مسافر و استراحت چهارپایانش ساخته شدهاند. نمونهای از این توقفگاهها را میتوان در محلی به نام آهنگ در منطقه مرکزی ایران مشاهده کرد که دارای محلی برای خواب مسافر و جایگاهی برای اغنام و احشام است. در نواحی کویری اینگونه توقفگاهها فقط شامل اصطبل برای حیوانات و آبشخوری برای آنها میباشد و ظاهراً مسافرین در این مناطق احتیاج به سرپناه نداشتهاند. برای مثال میتوان از توقفگاه کوچکی بین نائین و انارک نام برد. گزیدهی کتاب: ارزش میراث صوفیه / عبدالحسین زرین کوب این مایه قبول عام که برای مشایخ صوفیه حاصل شد باز محرک رشک و دشمنى فقهاء میشد. چنانکه امام فخر رازی در تحقیر این طایفه سعی بسیار میورزید و از بین رو است که نزد صوفیه منفور بود. گویند، خوارزمشاه را نخست برحق زهاد و صوفیه اعتقاد راسخ بود وفخر رازی میکوشید تا اعتقاد سلطان را از آنها بگرداند. آخریک روز دوتن از خربندگان اصطبل خاص را بفرمود تا خرفه درویشان پوشیدند و بر سر سجاده نشستند. جمعی از شاگردان خویش را هم مقرر کرد تا به رسم مریدان بر گرد آن دو تن حلقه زدند. پس خوارزمشاه را نزد آنان بردتا از سمت درویشان تبرک جوید و مدد یابد. سلطان پیش آنها با تواضع و ادب بنشست و نیازها تقدیم داشت. چون از آنجا بیرون آمدند فخر الدین گفت که این دو شیخ تا دیروز در اصطبل خاص خربندگی میکردند و امروز با جامه صوفیان برسجاده نشستهاند تنها با پوشیدن خرقه شاهد حقیقت روی نمینماید و جز با سعی و مجاهدت نمیتوان به حقیقت رسید.