ساباط تارنماهای وابسته: ویکی پدیا فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی ظاهرا ماخوذ از سایاباد و سایاکاپاتا لفظا محافظت شده با سایه / سایه دار / سایه بان / دالان / راهرو لغتنامه دهخدا ساباط. (ع اِ) پوشش رهگذر. (منتهی الارب ) (آنندراج ). بالائی که زیر آن راه بود. (مهذب الاسماء). پوشش و سقف . پوشش بازار. سقف میان دو دیوار که زیر آن راه بود. ج ، سوابیط و ساباطات . || راهگذری میان دو خانه که از آنجا از خانه ای بخانه ٔ دیگر عبور کنند. (اقرب الموارد). در لهجه ٔ لارستانی طاقی که در معابر و بین کوچه ها از طرف نیکوکاران ساخته میشود. (فرهنگ لارستانی ). دالان . دهلیز. مابین دروازه و اندرون سرا : دیلمان در عراق فساد و ظلم و بدعت آشکارا کرده اند، و بر راهگذرها ساباطها کرده اند و زن وفرزند مسلمانان را به تغلب در سرای می برند و با ایشان فساد میکنند و چندانک خواهند میدارند و بمراد خویش رها کنند. (سیاستنامه چ کتابفروشی طهوری ص 67). امیر اسماعیل سامانی هر روز که باران و برف آمدی ساباطی بود بر در سرای وی ببخارا. آنجا بر در دکان بنشستی از دو طرف روز. (تاریخ بیهق ص 69). رنود کارد و ساقاط کشیدند و خون خلقی از منتمیان درگاه بهر کوی و ساباط بر زمین (زمخشری ). سایه گاه . پناهگاه . سایبانی که بالای دیوار میسازند تادرختانی را که کنار دیوار کاشته اند حفظ کنند. || (بلهجه ٔ قدیم قمی ) نهری که بر هر دو طرف آن میانه (؟) نشانده باشند اعم از آنکه معرّش (دارای چوب بست ) باشد یا غیر معرّش و بزبان قمی ساباط گویند…غیر ساباط باصطلاح اهل قم کرمی که آن را مطبق گویند مثل باغات و کروم قم . رجوع به تاریخ قم ص 107 شود. فرهنگ معین (اِ.) سایبان ، دالان سر پوشیده فرهنگ عمید دالان و راهرو روپوشیده بین دو خانه یا دو دکان: ◻︎ بود ساباطی اندر آن رسته / از دو سو سُمجهای در بسته (بهار: ۷۱۲). ۲. پوشش بالای رهگذر. ۳. سقفی که در زیر آن راه ورود به خانه باشد. معماری اسلامی / کریم پیرنیا / غلامحسین معماریان این واژه که تقریبا به همه زبانهای خاوری و باختری و آرامی و ایرانی و فرنگی و تازی رفته در زبانهای ایرانی و منجمله فارسی ریشه کهن دارد. جزء اول آن به معنای آسایش و جزء دومش پسوند بات نمودار ساختمان و بنا و آبادی و عمارت است و در آخر بسیاری از واژه ها چون رباط و کاربات و خرابات و جز اینها آمده و روی هم رفته به جای آسایشگاه و استراحتگاه امروز به کار میرفته است. ساباط به کلیهی بناهایی که به منظور آسودن به پا میشده، چه در شهر و چه در بیرون از آن، اطلاق میشده در شهرستانهای جنوبی ایران هنوز هم این واژه درست در جای خود به کار میرود. در تاریخ یزد، تالیف جعفری، در چندجا آمده است که فلان امیر یا فلان خواجه در کنار خانقاه یا مسجد خود، چند ساباط ساخت ولی امروز ساباط را به طور اخص برای بنای سرپوشیده کوچکی به کار میبرند که بر روی جادههای بیرون شهر و یا کنار آنها ساخته شده و منحصر است به چند تختگاه و یک آب انبار و گاهی یک یا دو اطاق کوچک که تنها میتوان به منظور رفع خستگی و اندکی آسودن پس از پیمودن راه خستهکننده آن را مورد تاریخ بیهقی / ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی …هر روز که باران و برف آمدی ساباطی برو بر در سرای وی به بخارا انجا بر دکان بنشستی… نفثه المصدور / امیرحسین یزدگردی …و خون خلقی از منتمیان درگاه بهر کوی و ساباط بر زمین ریختند… اقلیم،مدرس بی ادعای هنر ساباط در گذر زمان بازخوانی ساباط عنصری پایدار در معماری شهر شوشتر نمونه موردی ساباط کاظم لامی در شهر شوشتر بررسی ساباط در اقلیم چهارگانه ایران بررسی ساباط های استان خوزستان، راهکاری در جهت معماری پایدار بررسی معابر منتهی به ساباط در شهر دزفول تاثیرات سایه اندازی 33 ساباط موجود در اقلیم و بافت قدیم دزفول تاملی در منظر شهر اسلامی و ارتباط آن با ناظرنمونه موردی منظر ساباط در آران وبیدگل تعامل هوشمندانه معماری و طراحی شهری بمنظور بهبود رفتار حرارتی(نمونه موردی: ساباطهای محله قلعه دزفول) جستاری پیرامون شرایط اقلیمی ساباط های دزفول و تناسبات پنهان آن ساباط در معماری ایران ساباط در معماری آذربایجان ساباط،آسمانه ای بر خط خورشید گونه شناسی و بررسی ساباط های شوشتر ساباط عنصری پایداردراقلیم معماری شهردزفول نمونه موردی ساباط بی دل درشهردزفول کاربرد سابات ها دربافت قدیم شهر دزفول گونهشناسی ساباطهای بافت تاریخی نایین گونه شناسی فرمی سابات در اقلیم گرم و خشک ایران گونه شناسی و تحلیل چگونگی کارکرد سازه ای ساباط در یزد نمونه موردی ساباط بازار محله، ساباط وزیر و ساباط مسجد تبریزیان در یزد گونه شناسی 33 ساباط موجود در بافت قدیم دزفول واثر گذاری آن درطراحی شهری مقایسه تطبیقی ساباط دراقلیم گرم و خشک واقلیم کوهستانی مقایسه گذرهای مسقف در اقلیم معتدل و مرطوب ایران با ساباطهای اقلیم گرم وخشک مطالعه موردی: بافت سنتی شهر انزلی معماری فضای پیاده با تاکید برنقش ساباط مطالعه موردی: معرفی ساباط ها دربافت تاریخی بیرجند نقش ساباط در معماری دزفول نقش ساباط بر امنیت فضاهای شهری نمونه موردی شهر اصفهان نقش ساباط بر امنیت فضاهای شهری نمونه موردی شهر اصفهان نقش ساباط در پایداری منظر شهری، بازشناسی هویتی و تأثیر آن بر راحتی بافت در اقلیم گرم و خشک (نمونه موردی: منطقه کویری بیاض کرمان) نقش ساباط در معماری شهر کرمان، اقلیم گرم و خشک واکاوی هویت، عملکرد و اجزای کالبدی ساباطها(نمونه موردی: 10 ساباط دزفول)