مسجد صاحب الامر مکان فاصله ویکی پدیا تبریز ایرانشهرپدیا اطلس تاریخی ایران تارنما های وابسته: شهریار کتاب های وابسته: اخبار وابسته: 1840 – 1842 اوژن فلاندن گزیده‌ی کتاب: سیر تحول معماری ایران / غلامحسین نعیما یکی از قدیمی‌ترین مساجدی که در دوره صفویه ساخته شده است مسجد و بقعه صاحب‌الامر (مسجد شاه طهماسب) در تبریز است. این بقعه در آغاز به صورت یک مسجد توسط شاه طهماسب صفوی در جبهه شرقی میدان صاحب‌آباد بنا گردید. پس از تصرف تبریز توسط سپاهیان سلطان مراد چهارم عثمانی در سال 1045 هجری.ق این بنا و برخی از بناهای مجاور آن آسیب دید و تخریب شد تاورنیه که مدتی بعد از این رویداد به تبریز رفته و چندی در آنجا اقامت کرده بود، درباره آثار باقی مانده در اطراف میدانی در تبریز که ممکن است منظور وی میدان صاحب‌آباد باشد. چنین اضهار داشته است: «در میدان بزرگ تبریز و مجاور آن یک مسجد عالی و مدرسه و قصری دیده می‌شود که همه خراب شده و در شرف انهدام هستند. همه این بناهای عالی متروک مانده‌اند.»مسجد شاه طهماسب که مدرسه اکبریه در ضلع غربی صحن آن قرار دارد. میدانی که این مجموعه در آن قرار دارد امروزه به میدان صاحب‌الامر معروف است. این میدان بالای رودخانه آجی‌چای و بازار بزرگ تبریز قرار دارد.در متون قدیمی، از این میدان با نام صاحب‌آباد یاد شده است. و مؤلف کتاب تاریخ تبریز تا پایان قرن نهم هجری آن را منسوب به خواجه شمس‌الدین محمّد جوینی، معروف به صاحب دیوان، می‌داند. در دوره آق‌قویونلو، مسجد اوزون حسن و مدرسه نصیریه و بیمارستانی بزرگ و یک سفره‌خانه و یک خانقاه در اطراف این میدان احداث شد. امروزه از مجموعه جامع اوزون حسن، به جز مسجدی کوچک، اثری نمانده است. در سال 984 هجری.ق، شاه طهماسب اول مسجدی در مقابل مسجد اوزون حسن ساخت که همانطور که قبلاً گفته شد در حمله سپاهیان سلطان مراد عثمانی تخریب شد.امروزه از آن مسجد فقط دو طاق مرمرین با حجاری‌های زیبا باقی‌مانده است. در زمان شاه سلطان حسین صفوی، بنای مسجد را میرزا ابراهیم، وزیر آذربایجان، مرمت کرد. در سال 1193 هجری.ق بنای مسجد بر اثر زلزله خراب شده و در سال 1208 هجری.ق، جعفرقلی‌خان باطمان قلیچ آن را تعمیر کرده است.امروزه این بنا به مقام صاحب‌الامر مشهور است و به نام مسجد خوانده نمی‌شود. مشهور است که در رویا یا بیداری، امام عصر(عج) را در محراب این مسجد دیده است و بدین سبب، این محل نزد مردم تبری ارزش معنوی خاصّی یافته و زیارتگاه شده است. در جانب شمالی گنبدخانه، شبستانی وجود داشت که در سال 1265 هجری.ق جد حاجی میرزا محمّد شفیع آن را مرمت کرد. در سال 1266 هجری.ق، میرزا علی اکبرخان قسمتی از گنبدخانه و دالان را آینه کاری کرد و صحن و مدرسه‌ای به مجموعه بنا افزود. این بخش از بنا به مدرسه اکبریه معروف است و احداث آن در برخی منابع 1280 هجری.ق ذکر شده است. در سال 1345 هجری.ش در زمان احداث خیابان، جبهه شمالی و قسمتی از گوشه شمال غربی مدرسه تخریب شد. در سال اخیر، سازمان میراث فرهنگی مدرسه اکبریه را مرمت کرده است.امروزه این مسجد بنایی واحد نیست و مجموعه‌ای است از بناهای دوره‌های مختلف بر کتیبه سطح داخلی دیوار گنبدخانه تاریخ 1201 هجری.ق ثبت است. در بالای سردر مدرسه اکبریه نیز تاریخ 1271 هجری.ق دیده می‌شود.کتیبه گنبدخانه به خط علاءالدین، از خطاطان مشهور زمان شاه طهماسب است، در کتیبه گچ بری شده سردر مدرسه اکبریه، سازنده آن با نام تبریزی معرفی شده است، همچنین نام استاد جبار در این کتیبه دیده می‌شود. پایان نامه های وابسته: مقاله های وابسته:
آرامگاه اوحدی مراغه‌ای جولای 27, 2019 توسط omidjavidani · Published جولای 27, 2019 · Last modified ژوئن 26, 2023
آرامگاه شیخ شهاب الدین اهری جولای 27, 2019 توسط omidjavidani · Published جولای 27, 2019 · Last modified ژوئن 25, 2023
