نقش رجب


در سه کیلومتری شمال تخت جمشید جانب راست جاده شوسه که به سوی اصفهان می‌رود فضای کوچک عقب رفتگی در کوهستان وجود دارد و نقوشی از اردشیر بابکان و شاپور اول در آن‌جا حجاری کرده‌اند. این محل را نقش رجب می‌خوانند و علت این نام جز شهرت محلی عجالتاً دلیلی ندارد. مرحوم فرصت الدوله در کتاب آثار عجم نوشته است که آن را نقش قهرمان هم می‌خوانند. آثار نقش رجب شامل سه نقش برجسته است: سمت روبرو نقش برجسته اردشیر بابکان را نشان می‌دهد که شعار سلطنت را از مظهر اهورا مزدا می‌گیرد؛ در وسط آن‌‌ها نقش دو طفل دیده می‌شود که یکی ظاهراً ولیعهد و دیگری حامل گرز شهریاری است. پشت سر اهورا مزدا نقش دو بانو در حال احترام نموده شده، پشت سر اردشیر خواجه سرایی مگس‌پران به دست دارد و شخصیت عالیقدرتر بحال کرنش ایستاده است ؛ کمی عقب تر خارج از هشت نقش مزبور تصویر کر تیر موبد معروفی و مقتدر دوران شاهنشاهان اول ساسانی به حال احترام با نبشته مفصل پهلوی به نظر می‌رسد؛ نبشته پهلوی آسیب دیده‌ای هم در نزدیک نقش اردشیر نقر نموده‌اند که مضمون ترجمه قسمت خوانای آن جمله زیر است: «آئین زردشت از بین رفته بود من که شاهنشاهم آن را از نو برقرار نمودم.» دو نقش برجسته دیگر تصویر شاپور اول فرزند اردشیر بابکان را می‌نماید: نقش جانب راست مظهر اهورا مزدا را سوار بر اسب نشان می‌دهد که شعار شهریاری را به شاپور در حال سواری بر اسب می‌بخشد (ش۸۳). در نقش جانب چپ شاپور سوار براسب است و نه نفر از بزرگان کشور پشت سروی ایستاده‌اند و علامت خاندان‌های بزرگ و اسپهبدان بر کلاه‌های چند نفرشان نمودار می‌باشد. آثار نقش رجب در تاریخ ۲4 شهریور ۱۳1۰ ذیل شماره ۲۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مطالب مرتبط