رنگ گزیدهی کتاب: تاریخ مهندسی در ایران / مهدی فرشاد تالیف از: لم کاربرد مواد رنگی برای رنگ آمیزی ساختمانها و سایر اشیاء از زمانهای پیشین در ایران معمول بوده است. ساکنین فلات ایران از هزارههای پنجم قبل از میلاد اشیاء مصنوعات و بدن خود را رنگ میکردهاند. در تمدن سیلک متعلق به این دوره و دورههای بعد از آن، بدن مردگان و اشیاء مربوط به آنها با رنگ قرمزی که همان گل اخری بوده رنگ میشده است. دیوار خانهها نیز با همان رنگ و نیز با مادهای سفید، رنگآمیزی میگشته است. در دورههای بعدی نیز توجه مردمان به ویژگی رنگها و نکات فنی مربوط به آنها به صورت استفاده از انواع رنگ در رنگ آمیزی اشیاء ادامه یافته است. مدارک به دست آمده نشان میدهد که ساختمانهای دورههای هخامنشی، اشکانی و ساسانی عموماً رنگ آمیزی بودهاند.تاریخچه رنگ و رنگ آمیزی در ایران به خصوص در صنایعی چون سفالکاری، لعابکاری، نساجی، و کاشی سازی به خوبی متجلی است. در سفالهایی که از هزارههای پنجم به بعد در ایران به دست آمده عموماً نوعی رنگ آمیزی به کار رفته است. همچنین کاشیهای رنگینی که نقوش سربازان جاویدان و شیرها را در شوش و تخت جمشید تشکیل میداده نمایش دهنده آشنایی ایرانیان قدیم به خواص رنگها و بهره گیری این مردم از رنگ در مصنوعات خود میباشند.انواع لعابها مانند لعابهای قلیایی، سربی، لعاب مینای قلع و بسیاری از ترکیبات رنگی دیگر از قدیم در ایران ابداع شده و یا به کار میرفته است. بافتهها و قالیهای ایرانی که اثرشان در تاریخ به جای مانده است نیز خود معروف قدمت و پیشرفت صنعت رنگ کاری در ایران زمین به شمار میروند. دوران اسلامی از نقطه نظر سیر تکاملی این صنعت اهمیت خاصی دارد. در دورههایی از تمدن اسلامی در ایران هنر رنگ آمیزی و صنعت رنگ کاری به نقاط اوج خود رسیده است. گزیدهی کتاب: مصالح شناسی سنتی / حسین زمرشیدی … در طبقات زیرین تپههای سیلک یا در نقاط دیگر ایران، از هزاره پنجم قبل از میلاد، نمایشگر رنگ آمیزی اشیایی بوده است که در جوار درگذشتگان در گورها میگذاشتند… در هزاره های چهارم و سوم نیز اشیا با رنگ آمیزی همراه بوده است… از اخرا در تزیین انسانها و بسیاری از وسایل زندگی و دیوارههای اتاقهای مکشوفه به رنگ های قرمز و سفید استفاده میشده است. در دوران هخامنشی از وجود رنگ در بناها، بهرهگیری فراوان شده است. نمونههایی از اندود ماسه آهک همراه با پوکه آجر خرد شده و رنگ اخرا به شکل ملاتی رنگین در کفسازی کاخ داریوش به یادگار مانده است.رنگ آمیزی تیرها و سقفهای چوبی آسمانه در کاخ های هفده گانه تخت جمشید با بهره گیری از رنگهای تند انجام شده. ستونها با تلالو خاص و استفاده از رنگ خاکستری طبیعی یا رنگ سیاه صیقلی و براق مورد توجه است. ظروف سفالین هزاره پنجم و چهارم و سوم قبل از میلاد نشانگر استفاده از رنگهای طبیعی و معدنی بوده است…در ادوار مختلف اسلامی از رنگ آمیزی برای زیباسازی های داخلی بناهایی چون بقعه امامزاده محمد بن جعفر صادق از دوره سلجوقی بهترین نمونهها است. در آغاز دوره تیموری تا شکوفایی هنر در عهد صفویه، از رنگهای معدنی برای انواع لعابهای قلیایی، سربی، لعاب مینایی قلع و بسیاری ترکیبات رنگی دیگر برای کاشی سازی و نقاشی بر روی گچ کاری از نقوش گل و برگ انواع ترنج اندازی ها به خصوص صورت نگارههای گوناگون با رنگهای به اصطلاح پخته به نام جوهر است. در دوره زندیه از انواع رنگهای معدنی در نقاشی بناها به خصوص در اتاقها و تالارهای ارگ کریم خان و موزه پارس و همچنین در نقوش رنگین ساروج بری برای حمامها استفاده فراوان شده است. در دوره قاجاریه انواع نقاشیهای تزیینی به شکل گل و گیاه و یا تصویرسازی روی اندودهای سیم کاهگل، گچ کاری، دیوارنگارهها، قاب سازیها در سقف و نقاشی بر سطح زیر و روی آینه و گچ بری و بسیاری دیگر به شکلهای بسیار هنرمندانه به وجود آمد…
