تیره ایلامی


دانستنی ها




فرهنگ ها






کتاب ها


آتشدان‌ها در دوره ایلام
شایان تیمورپور

آجرهای لعابدار راویان تاریخ
لیلی نیاکان

ایران باستان: پیشاتاریخ، عیلامیان، هخامنشیان، سلوکیان، پارتیان، ساسانیان
رومن گیرشمن، کایلر یانگ، بیوار، پیر آمیه، دیوید استروناخ

استقرارهای ایلامی و هخامنشی دشت دهلران: شهرها و دهکده‌های امپراتوری اولیه در جنوب غرب ایران
هنری‌ت. رایت، جیمز نیلی / محسن سعادتی

انشان، گمشده عیلامی
برهان عبدی، محمدرضا بذرگر

ایلام باستان (باستان‌شناسی و تاریخ)
حبیب‌الله محمودیان

ایلام میانه: کنکاشی بر نشانه‌های شکوفایی و علل گمنامی تمدنی پیشرفته
محمدنقی گرمه‌ای، امیرحسین ممتازی

باستان‌شناسی ایلام
دانیل‌توماس پاتس / زهرا باستی

تاریخ ایران: عیلام از آغاز تا انقراض اشکانیان
لیلا هادی، حسن پیرنیا

تاریخ جهان باستان کمبریج (عیلام-بین النهرین شمالی و سوریه)
تیمور قادری

تاریخ سیاسی و تمدن استان ایلام در عصر باستان (از آغاز تا سقوط ساسانیان)
مرتضی اکبری

تاریخ و تمدن ایلام
یوسف مجیدزاده

تاریخ عیلام
شیرین(اسلامی‌ندوشن) بیانی

تاریخ کامل ایلام (تاریخ کامل ایران دوره ایلامی): پادشاهی بزرگ انشان – شوش
سیدساعد حسینی

تاج و تخت ایلامیان
حدیث کریمی‌نسب

تاریخ ایران: از ایلام تا پایان عصر هخامنشی
مرتضی تهامی، حسین محمدی

تاریخ ایران باستان: تاریخ آریانهای ایرانی، مختصری از تاریخ عیلام (سلسله پادشاهی مادها) (جلد 1)
رضا تقی‌بیگلو

تاریخ تمدن عیلامیان، مادها و هخامنشان
حسن پیرنیا

تاریخ جهان باستان کمبریج (عیلام-بین النهرین شمالی و سوریه)
تیمور قادری

تمدن عیلام و مردم عرب خوزستان
حسین فرج‌اله‌چعب

حیوانات قربانی در ایلام باستان: (نقوش برجسته، مهرها و آثار مهر در چغازنبیل، هفت تپه و شوش)
شاهین ماهیار

دوران طلایی برنز در زاگرس غربی (با نگاه ویژه به استان ایلام)
حبیب‌الله محمودیان

دنیای گمشده عیلام
والتر هینتس / فیروز فیروزنیا

زندگی و تمدن در ایران باستان: از عیلام نخستین دولت متمدن تا هخامنشیان
عباس قدیانی

سرزمین آیاپیر (دوران عیلامی)
هادی اسکندری

سفال‌های عیلامی
فرزاد نجفی

سلاطین عیلام و حکمرانان ماد
بهروز رحمانی

شکل‌گیری و توسعه آغاز نگارش در ایران (از پیش‌نگارش تا آغاز ایلامی)
مرتضی حصاری

شوش بهشت شهرهای عیلام
عباس قدیانی

شوش شش هزار ساله
پی یر آمیه / علی موسوی

شوش: کاوش‌های باستان‌شناسی در شهر پانزدهم – دوره عیلام میانی
احسان یغمایی

شهریاری ایلام
پرویز رجبی، عباس اسماعیلی، شادی

عیلام بعد از حمله‌ی آشوربانیپال
محمودرضا شالبافان

فرهنگ و تمدن ایلام باستان
لیلا قنبری

فرهنگ‌پذیری ایرانیان و عیلامیان: آغاز امپراتوری هخامنشی
ووتر هنکلمن / یزدان صفایی

کتاب شناسی ایلام
حمید خانیان

کتاب‌شناسی عیلام باستان
میلاد جهانگیرفر

کتیبه ایلامی بیستون
کینگ لئوناردویلیام / شهرام حیدرآبادیان

کرونولوژی در تاریخ ایران باستان (ایلام ماد هخامنشی ساسانی)
مهرداد نوری مجیری

گاهنمای تاریخ ایران: ایلامیان
حمیدرضا قشقایی

گذری بر تاریخ کهگیلویه: از عیلامیان تا زندیان
جواد حبیبی‌اصل

مذهب قوم ایلام (2600 – 5000 سال پیش)
محمد رحیم صراف

مطالعه نقش شکار در دوره ایلام نو (با نگرشی بر مهرهای استوانه‌ای و نقوش برجسته همزمان در بین‌النهرین)
سمیرا آرین، فرزام ابراهیم‌زاده

میراث ماندگار (تمدن و فرهنگ ایلامیان)
حبیب‌الله محمودیان

نبردهای ایلامیان و آشوریان
فریده صوفیوند

نقش شاهان ایلامی
وحید آزادی، آرتیسم بختیاروند

نقوش برجسته ایلامی / محمد رحیم صراف

نقوش برجسته منطقه الیمایی در دوران اشکانی
کلاوس شیپمن، لویی‌واندن برگ / یعقوب محمدی‌فر، آزاده محبت‌خو

هفت‌تپه دشت خوزستان: سفالینه‌های دوره‌ی عیلام میانی
اسماعیل یغمایی، سمیرا ایمنی

کمتر

 ایلام به همراه سومر کهن‌ترین کانون پیدایش خط و نویسایی در جهان است و از اواخر هزاره چهارم و اوایل هزاره سوم پ.م دارای شهرهای نویسا بوده است. دولت ایلام در مقایسه با سایر دولت‌های جهان باستان کانونی از پایداری به شمار می‌رفته است. سنت سیاسی ایلام برای سه هزاره تا ظهور دولت هخامنشی تداوم می‌یابد و پس از آن هم ستون فقرات سیاست پارسیان در نخستین دولت جهانی شان محسوب می‌شود. سلسله‌های ایلامی از تنها قلمرو سیاسی رقیبش یعنی سومر پایدارتر است و پایداری سیاسی چشم‌گیرتری در آن به چشم می‌خورد. اقوامی مانند کاسی‌ها و گوتی‌ها و لولوبی‌ها که بارها ساخت سیاسی میانرودان را به هم زدند و قلمرو سومر را برای قرن‌ها در اختیار داشتند در واقع از قلمرو نفوذ سیاسی ایلام بر می‌خاستند اما در این بستر جایگیری مشخص و پایداری داشتند و نه اغتشاشی پدید می‌آوردند و نه سلسله‌هایی گوتی یا لولوبی یا کاسی در ایلام بر تخت نشسته‌اند. فهرست خدایان ایلامی هم به شکلی شگفت‌انگیز از ابتدا تا انتهای کار (از ۲۶۰۰ تا ۵۰۰ پ.م) ثابت و بی‌تغییر باقی می‌ماند و این به کلی در جهان باستان استثنایی و غیرعادی است و تنها می‌توان محافظه‌کاری دینی مصریان را تا حدودی با آن هم‌سان انگاشت.

 مردم ایلام در این هنگام آمیخته‌ای از ایلامی‌های باستانی بودند که با قبایل آریایی درآمیخته بودند. زبان‌شان ایلامی یا گویش‌های گوناگون پارسی باستان بود. شهرهای مهم ایلام عبارت بودند از: شوش، انشان (شیراز)، پاسارگاد، لیان (بوشهر)، ایذه، بهبهان، سیماشکی، و احتمالاً گابا (اصفهان)، کرمان، و ایزاتَه (ایساتیس یا یزد). چنین می‌نماید که تا اوایل دوران زمامداری داریوش دیوان‌سالاران هخامنشی این قلمرو را به پارس در شرق (با مرکزیت انشان) و ایلام در غرب (با محور شوش) تقسیم می‌کرده‌اند. اما از میانه دوران زمام داری داریوش به بعد، نام پارس از فهرست سرزمین‌ها حذف شد و سراسر این قلمرو را ایلام نامیدند. با توجه به این که رشته کوه زاگرس نام خود را از قبیله ایرانی ساگارتی گرفته، می توان دست کم بخشی از جمعیت ساکن در بخش‌های غربی زاگرس را نیز به این قوم مربوط دانست. در قرن نهم و هشتم پ.م منطقه‌ای به نام زیکیرتی در قلمرو دولت مانا وجود داشته که شرقی ترین بخش از این دولت محسوب می‌شده است. در فاصله سال‌های ۷۵۰ تا ۵۰۱ پ.م یک امیرنشین مستقل به همین نام در این منطقه شکل گرفت که تابع مادها و بعد هخامنشیان بود و قلمروش با شاهین دژ و تکاب امروز همپوشانی داشت.

عکس از کتاب تیره های ایرانی جلد دوم نوشته شروین وکیلی


عکس از کتاب تیره های ایرانی جلد دوم نوشته شروین وکیلی



مقاله و پایان نامه



مطالب مرتبط