اقوام ایرانی

تیره لیبیایی

دانستنی ها

اطلس تاریخی ایران

اقوام ایران

فرهنگ ها

تیره های ایرانی / جلد دوم / از آغار تا پایان عصر هخامنشی / شروین وکیلی

نام لیبی به صورت «پوتایَه» ابتدا در نبشته داریوش در نقش رستم دیده می‌شود و در لوح خشایارشا و اردشیر نخست نیز نامش تکرار می‌شود. لیبی سرزمینی بیابانی در غرب مصر و ساحل مدیترانه بوده و امروز نیز کشوری با همان نام در این ناحیه قرار دارد. مردم این منطقه مهاجرانی قفقازی بودند که از سواحل شمالی مدیترانه به آن‌سو کوچیده و با بومیان نیل صحرایی درآمیخته بودند. با این حال شهرهای مهم این قلمرو بندرگاه‌هایی ساحلی بود که نخست فنیقی‌ها و بعد یونانی‌ها طی سه قرن پیش از فراز آمدن هخامنشیان در آن منطقه تاسیس کرده بودند و شهرهای عمده‌اش تریپولیس و کورنه (یونانی‌نشین) و اوسِپِرید و احتمال کارتاژ (فنیقی‌نشین) بوده است. در زمان هخامنشیان مردم لیبی قومیتی متمایز و جداگانه نداشتند و نیمه غربی قلمروشان فنیقی‌نشین و نیمه شرقی یونانی‌نشین بود. یونانی‌ها به ویژه وفاداری چشم‌گیری نسبت به شاهنشاه پارسی ابراز می‌کردند و از همان ابتدای لشکرکشی کمبوجیه به مصر از فرعون بریدند و به وی پیوستند. درباره شهرهای فنیقی‌نشین این منطقه اطلاعات کمتری داریم. منابع یونانی بارها به این نکته اشاره کرده‌اند که اهالی کارتاژ در زمان جنگ‌ها به یاری شاهنشاه ایران می‌شتافتند و بعدتر منابع رومی نیز همین را تکرار کرده‌اند. از این رو چنین می‌نماید که دولت‌شهرهایی که بعدتر با هم متحد شدند و دولت مقتدر کارتاژ را پدید آوردند، در عصر هخامنشی تابع سیاست پارسیان بودند، هرچند در حاشیه قلمرو اصلی دولت هخامنشی قرار داشتند و ارتباطشان از نوع تابعیت مستقیم نبوده است. با این حال نگاره لیبیایی‌ها در هنر درباری هخامنشی ایشان را با جامه بلند فنیقی و ظاهری هم‌سان با مردم کنعان تصویر کرده است، و این هم حدس پیوسته بودن کارتاژ اولیه با قلمرو پارسیان را تقویت می‌کند.

عکس از کتاب تیره های ایرانی جلد دوم نوشته شروین وکیلی

مقاله و پایان نامه

مطالب مرتبط